Bị Sốc Văn Hoá Trong Ngày Đầu Đi Làm Thì Phải Làm Sao?

Vốn dĩ bạn đã quen với guồng làm việc, các quy trình, quy định và cách xử lý công việc ở công ty cũ, nên khi chuyển sang môi trường làm việc mới, ở công ty mới, khả năng cao rằng bạn sẽ rơi vào tình trạng bị sốc văn hoá, chưa quen, chưa thể thích nghi ngay với những điều khác biệt ở đây. Cho dù bạn vào làm việc ở vị trí tương tự, cùng lĩnh vực, ngành nghề, nhưng các công ty khác nhau vẫn tồn tại nhiều điểm khác biệt khiến bạn cảm thấy chưa quen được. Vậy bị sốc văn hoá trong ngày đầu đi làm thì phải làm sao? Hãy cùng Tự Tin Vào Đời giải đáp băn khoăn ấy trong bài viết này nhé!

>> 8 điều cần lưu ý để ngày đầu đi làm được suôn sẻ

Sốc văn hoá khi đi làm là gì?

Sốc văn hoá khi đi làm là tình trạng nhân viên khi mới vào công ty làm việc cảm thấy chưa quen với công việc, môi trường làm việc và các quy định, quy tắc trong công ty. Khi thấy quá nhiều điểm khác biệt so với công ty cũ, với công việc cũ mà họ đã quá quen thuộc, thì nhân viên ấy sẽ bị sốc văn hoá, càng nhiều điểm khác biệt thì càng bị sốc nhiều. Thậm chí, một số người còn bị sốc văn hoá kéo dài, và càng sốc hơn khi thấy mình cũng cố gắng để làm quen, nhưng vẫn không thể thích nghi, không hoàn thành tốt công việc được giao, trong khi ở công ty cũ mình cũng làm được việc chứ không đến nỗi tệ.

Lý do khiến bạn sốc văn hoá trong ngày đầu đi làm

Sốc văn hoá là điều hoàn toàn có thể xảy ra với bạn, cho dù bạn là một người có năng lực làm việc tốt, tự tin vào kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm của bản thân, nhưng khi chuyển sang một công ty mới, một môi trường làm việc hoàn toàn khác biệt so với công ty cũ, thì những lý do sau đây có thể khiến bạn bị sốc văn hoá trong ngày đầu đi làm:

• Sản phẩm/dịch vụ của công ty mới quá khác biệt so với những công ty trước đây;
• Đối tượng khách hàng của công ty mới khó tính và đòi hỏi khắt khe hơn;
• Công ty mới có quy mô lớn hơn nhiều so với các công ty cũ bạn từng làm;
• Công ty mới có nhiều quy trình, quy định khắt khe và khác biệt so với công ty cũ;
• KPI đánh giá kết quả làm việc ở công ty mới khó hơn, áp lực và trách nhiệm lớn hơn;
• Đồng nghiệp ở công ty mới khá lạnh lùng với bạn trong những ngày đầu đi làm;
• Cấp trên, sếp ở công ty mới có vẻ khó tính, lãnh đạo theo kiểu cứng rắn khiến bạn bị sốc;
• Mới đi làm mà bị giao cho nhiều công việc khó, có những việc bạn không biết làm;
• Công việc mới phải sử dụng Tiếng Anh nhiều, trong khi công việc cũ bạn không đụng tới…

>> Cách giới thiệu bản thân khi mới đi làm ngày đầu tiên

Hậu quả khi sốc văn hoá nhưng không tìm cách giải quyết

Chỉ cần đối diện với từ 3 điều trở lên trong số các lý do trên, thì khả năng cao rằng bạn sẽ bị sốc văn hoá trong những ngày đầu đi làm, đó là thử thách đầu tiên mà bạn phải đối mặt và tìm cách vượt qua nếu bạn thật sự muốn gắn bó lâu dài với công việc này. Nếu nhận ra bản thân đang bị sốc văn hoá, nhưng bạn bỏ qua, không sớm tìm cách giải quyết, thì cảm giác đó sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng tiêu cực tới tâm trạng và cảm hứng làm việc của bạn. Lâu dần, điều này sẽ khiến bạn trở nên bực bội, chán ghét công ty, mệt mỏi với công việc, dễ nổi nóng, xích mích với đồng nghiệp xung quanh vì quy trình làm việc và cách xử lý công việc có quá nhiều khác biệt, quá nhiều quan điểm trái chiều chưa được giải quyết.

Chẳng hạn như bạn làm nhân viên chăm sóc khách hàng, ở công ty cũ, bạn thiên về hỗ trợ khách hàng hết mình, luôn cố gắng làm mọi cách trong khả năng của mình để support cho khách hàng hài lòng, miễn sao không gây thiệt hại cho công ty là được. Tuy nhiên, khi qua công ty mới, thì quy trình và quy tắc ở đây khắt khe hơn, khi khách hàng ký hợp đồng mặc định họ đã đồng ý với mọi điều khoản, và công ty sẽ không hỗ trợ những điều không được nêu trong hợp đồng, hoặc trái với những nội dung đã có trong điều khoản hợp đồng. Mặc dù có 1 số điều bạn thấy có thể du di, linh hoạt, nhưng bạn không được làm, vì công ty không cho phép, và suốt ngày cứ phải nói những điều cứng nhắc, không thể hỗ trợ khách hàng, đi làm cứ phải nghe khách complain, có người còn chửi bới nặng lời, khiến bạn cảm thấy nản, chán công việc, chán ghét luôn cả công ty vì tự dưng lại có văn hoá làm việc quá khác biệt, khiến bạn bị sốc văn hoá, không thể thấm nổi.

Bị sốc văn hoá trong ngày đầu đi làm thì phải làm sao?

Hầu như ai trong số chúng ta khi mới đi làm bị sốc văn hoá, thì đều muốn tìm cách giải quyết, chứ không muốn nó tồn đọng quá lâu, càng lâu càng thấy mệt mỏi, khó chịu, bứt rứt nhiều hơn. Vậy bị sốc văn hoá trong ngày đầu đi làm thì phải làm sao? Đầu tiên, bạn cần phải bình tĩnh, cố gắng tập trung cho công việc và sẵn sàng ghi nhận, tiếp thu những điều mới, những điểm khác biệt mà mình đang được training, hướng dẫn trong những ngày đầu đi làm. Hãy liệt kê toàn bộ những điểm khác biệt, những điều cần lưu ý trong công việc mới mà chúng đang khiến bạn bị sốc văn hoá, chưa thể quen, chưa thể thích nghi ngay khi mới đi làm. Liệt kê càng cụ thể, đầy đủ và chi tiết càng tốt.

Sau đó, bạn hãy đảm bảo rằng mình đã hiểu rõ, hiểu đúng bản chất của các quy định, quy tắc, quy trình xử lý công việc mà mình đã liệt kê ra, rằng vì sao phải làm theo quy trình đó, nếu không làm theo thì sao, sẽ gây thiệt hại thế nào cho công việc, cho công ty, hoặc trong quá khứ điều gì đã khiến các sếp phải xây dựng quy trình làm việc như thế? Cho dù đó là những điều trái nghịch, khác biệt hoàn toàn so với những gì bạn đã quen thuộc, đã làm bình thường ở công ty cũ, thì bạn vẫn nên tôn trọng và tìm cách để hiểu vì sao lại phải làm như thế ở công ty mới? Ban lãnh đạo công ty thường cũng đã cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên từng trường hợp cụ thể để tối ưu quy trình làm việc sao cho phù hợp nhất, chứ họ cũng không cứng nhắc tới nỗi bắt nhân viên phải làm theo những điều vô lý, phi logic. Sau khi tìm hiểu và ngẫm nghĩ, thì khả năng cao rằng bạn sẽ đồng tình và chấp nhận mình sẽ “hoà đồng” với những nét khác biệt ấy, sẽ dần làm quen, thích nghi.

Tuy nhiên, nếu vẫn còn tồn tại một số điều bạn không thể nào hiểu nổi, hoặc cho rằng điều đó bất hợp lý, cần phải thay đổi, thì có thể góp ý với cấp trên, kèm theo những lý do, dẫn chứng cụ thể để tăng tính thuyết phục. Cho dù bạn là nhân viên mới, nhưng nếu bạn là người tư duy logic và có góc nhìn chuẩn xác thì vẫn có thể đóng góp ý kiến giúp công ty hoàn thiện và tối ưu quy trình làm việc, thậm chí bạn cũng có thể chia sẻ những điểm hay, điểm tốt trong cách làm việc ở công ty cũ của mình để phía công ty mới tham khảo, miễn sao bạn không tiết lộ những bí mật kinh doanh nhạy cảm là được.

>> Văn hoá doanh nghiệp là gì, bao gồm các yếu tố nào?

Có nên xin nghỉ khi không thể thích nghi với công việc?

Đối với những người đã có nhiều năm kinh nghiệm khi đi làm, đã từng chuyển đổi công ty, đổi sang công việc mới nhiều lần, thì chuyện sốc văn hoá đã là điều khá quen thuộc, họ sẽ thoải mái đối diện và tìm cách làm quen, thích nghi, vì họ hiểu rằng đây là điều bình thường có thể xảy ra khi mình thay đổi môi trường làm việc, mỗi công ty mỗi khác, không thể nào bắt công ty mới phải thay đổi cho giống công ty cũ được. Tuy nhiên, với những bạn sinh viên mới ra trường đi làm, hoặc những ai chỉ mới chuyển công ty có 1 lần duy nhất, thì khi đối diện với chuyện sốc văn hoá, sẽ dễ nghĩ tới chuyện xin nghỉ việc, nhất là sau khi đã cố gắng vài tuần mà vẫn không thích nghi nổi, càng lúc càng thấy nản.

Tuy nhiên, nghỉ việc là quyết định quan trọng mà bạn cần cân nhắc kỹ, chứ không phải cứ thấy bị sốc văn hoá, không thích nghi nhanh được thì lại nghỉ việc để tìm công ty khác. Mỗi công ty đều có cách làm việc, quy trình và văn hoá riêng, bạn bị sốc văn hoá rồi xin nghỉ ở công ty này, thì chưa chắc khi sang công ty mới đi làm sẽ ổn hơn, sẽ thích nghi nhanh, lỡ qua đó lại bị sốc văn hoá tiếp thì sao? Cứ xin nghỉ rồi tìm việc mới liên tục là điều không nên, khi nhảy việc quá nhiều như thế thì nhà tuyển dụng sẽ có ấn tượng xấu, khiến bạn khó lòng tìm được việc làm ở những công ty tiếp theo. Đồng thời, nếu chỉ mới làm việc có 2-3 tuần mà chưa quen việc, chưa thích nghi với quy trình, quy định, thì đó cũng là điều bình thường, bạn nên làm thêm tới khi hết 2 tháng thử việc, đồng thời, cố gắng tập trung và làm việc nghiêm túc, hết mình, thì điều đó cũng sẽ giúp bạn thích nghi nhanh hơn, hoàn thành công việc thuận lợi hơn và sau 1 thời gian bạn sẽ không còn bị sốc văn hoá nữa.

Bài viết này đã giúp bạn giải đáp băn khoăn rằng bị sốc văn hoá trong ngày đầu đi làm thì phải làm sao? Hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích với bạn!

>> 6 dấu hiệu nhận biết nhân viên sắp nghỉ việc

Hỏi đáp nhanh