Công Ty Cắt Giảm Nhân Sự Đột Ngột Có Vi Phạm Luật Lao Động Không?

Khi đi làm, ai cũng muốn mình sẽ có một công việc ổn định, có thu nhập đều đặn mỗi tháng để trang trải cuộc sống, chẳng ai muốn tự dưng bị mất việc, khiến nguồn thu nhập bị ngắt quãng. Bên cạnh đó, cảm giác khi bị công ty cho thôi việc với lý do cắt giảm nhân viên cũng chẳng hề dễ chịu gì, bạn sẽ vừa sốc, vừa buồn, vừa khó chịu, vừa ngại không muốn ai biết. Vậy công ty cắt giảm nhân sự đột ngột có vi phạm Luật Lao Động không? Bạn phải làm sao nếu chẳng may rơi vào tình huống ấy?

>> Sa thải là gì? Công ty có quyền sa thải nhân viên đột xuất không?

Vì sao công ty cắt giảm nhân sự đột ngột?

Các công ty thường đã hoạt động nhiều năm, đối mặt với nhiều sóng gió, chuyện cắt giảm nhân sự nhiều khi đã trở thành điều quá quen thuộc với công ty. Họ luôn biết cách đưa ra những nguyên nhân hợp lý để dễ dàng thuyết phục nhân viên nghỉ việc trong êm đẹp, chứ sẽ không bao giờ cắt giảm nhân sự vô cớ, vì như thế sẽ gây ra phản cảm, khủng hoảng và nhiều khi sẽ bị nhân viên gửi đơn kiện lên Sở Lao Động – Thương Binh & Xã Hội. Dưới đây là một số lý do cắt giảm nhân sự thường gặp:

• Suy thoái kinh tế, kinh doanh khó khăn, đang thua lỗ trong khi chi phí lương quá cao;
• Công ty thu hẹp quy mô kinh doanh, giảm bớt chi nhánh nên phải cắt giảm nhân sự;
• Nhân viên có kết quả công việc chưa tốt, nhiều lần không đạt KPI công ty đặt ra;
• Nhân viên từng vi phạm nội quy lao động, đã từng nhận warning cảnh cáo;
• Nhân viên từng bị khách hàng complain, đánh giá chưa tốt.

Những lý do trên nghe qua thì sẽ thấy khá hợp lý, đa số người lao động sẽ chẳng phản bác gì mà phải ngậm ngùi nghỉ làm, bàn giao công việc luôn. Nhưng liệu lấy những lý do này để cắt giảm nhân sự đột ngột thì có vi phạm Luật Lao Động không?

Cắt giảm nhân sự đột ngột có vi phạm Luật Lao Động không?

Khi bạn đã ký hợp đồng lao động với công ty, thì đồng nghĩa với việc bạn đang được bảo vệ bởi Luật Lao Động và những điều khoản trong hợp đồng. Bất kỳ thay đổi nào trong nội dung hợp đồng cũng đều cần có sự đồng thuận từ đôi bên. Còn khi bàn về việc “Công ty cắt giảm nhân sự đột ngột có vi phạm Luật Lao Động không” thì sẽ có nhiều trường hợp:

• Trường hợp 1: Nếu công ty gọi bạn vào phòng họp, cùng nhau thảo luận về vấn đề cắt giảm nhân sự, và bạn đồng ý (chẳng hạn như vì bạn thông cảm với tình hình kinh doanh khó khăn của công ty), thì đó sẽ là trường hợp đôi bên cùng đồng tình với việc chấm dứt hợp đồng lao động, lúc này công ty không vi phạm gì hết, và bạn sẽ có vài ngày (hoặc 30 ngày) để bàn giao công việc trước khi nghỉ việc, tuỳ vào thoả thuận giữa đôi bên.
• Trường hợp 2: Nếu công ty lấy lý do bạn có kết quả công việc chưa tốt, không đạt KPI nhiều lần, hoặc vi phạm nội quy lao động, bị khách hàng complain nhiều lần,… và trong hợp đồng lao động có điều khoản “Công ty có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nếu người lao động chưa hoàn thành tốt công việc, vi phạm nội quy lao động,…MÀ KHÔNG CẦN BÁO TRƯỚC” thì công ty cũng không vi phạm gì. Còn nếu trong hợp đồng lao động không có điều đó, mà công ty cắt giảm nhân sự đột ngột, không báo trước, thì công ty đang vi phạm Luật Lao Động.
• Trường hợp 3: Công ty tự đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không báo trước, và không nằm trong lý do ở trường hợp 2, thì công ty đang vi phạm Luật Lao Động. Vì khi công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động thì phải báo trước ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động có thời hạn, và ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn. Khi đó, tất nhiên bạn có quyền khiếu nại và công ty phải đền bù thiệt hại cho bạn.

Ngoài ra, cũng có những trường hợp công ty cố tình đưa ra những chính sách bất lợi, khiến người lao động tự thấy chán nản, tự nộp đơn xin nghỉ, chẳng hạn như cắt giảm tiền thưởng, phụ cấp, giảm % hoa hồng (đối với nhân viên kinh doanh), đặt KPI cao quá mức bình thường, hoặc thuyên chuyển nhân viên đi làm ở xa nơi cư trú,… nếu trong hợp đồng lao động có điều khoản rằng công ty có quyền thay đổi những điều trên và người lao động có nghĩa vụ phải thực hiện theo, thì công ty không vi phạm về lý, nhưng về tình thì tất nhiên công ty đang hơi kỳ. Lưu ý rằng, trong tất cả trường hợp này, công ty đều cần phải báo trước cho bạn bằng văn bản chính thức, chứ không được nói miệng.

>> Cách tính thuế thu nhập cá nhân năm 2023 đơn giản, dễ hiểu

Người lao động bị công ty cắt giảm phải làm sao?

Vậy khi nằm trong danh sách nhân viên bị công ty cắt giảm, thì người lao động phải làm sao để đảm bảo quyền lợi cho mình? Đầu tiên, bạn cần phải kiểm tra xem việc công ty cắt giảm nhân sự đột ngột có thuộc những trường hợp vi phạm Luật Lao Động không, nếu không thì thôi, còn nếu có thì bạn phải phản hồi ngay với phòng nhân sự để họ giải quyết, nếu họ giải quyết không thoả đáng thì bạn đưa lên cấp cao hơn, hoặc nộp đơn khiếu nại đến Sở Lao Động – Thương Binh & Xã Hội ở địa phương, nếu trong công ty có nhiều người đang bị giống bạn, thì có thể tập hợp lại để gửi đơn cùng nhau.

Tiếp theo, bạn cần check xem công ty đã đóng đầy đủ BHXH, BHTN cho bạn đến thời điểm chấm dứt hợp đồng chưa.

Cuối cùng, bạn cần đảm bảo quyền lợi về tài chính cho mình, bằng cách kiểm tra những khoản sau:

• Đảm bảo công ty trả đủ lương tháng cuối cùng cho bạn, bao gồm cả lương cứng, phúc lợi và thưởng (nếu có);
• Đảm bảo công ty sẽ có khoản tiền bồi thường vì chấm dứt hợp đồng lao động đột ngột (theo thoả thuận đôi bên ở trường hợp 3 trong phần trước);
• Đảm bảo công ty chi trả tiền lương cho những ngày phép mà bạn còn chưa sử dụng;
• Đảm bảo mình được nhận trợ cấp thất nghiệp theo đúng luật.

Những khoản trên cần được chi trả trong vòng 7 ngày, hoặc chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động. Hy vọng rằng những thông tin ở trên hữu ích với bạn, giúp bạn có hướng xử lý phù hợ và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình nếu chẳng may bị công ty cắt giảm nhân sự đột ngột.

>> Người đi làm mất quyền lợi vì chưa nắm rõ quy định ngày phép tồn

Hỏi đáp nhanh